Leren duiken in België

Wil je graag leren duiken? Super! Ik kan het iedereen aanraden. Meer zelfs, ik zou je aanraden om te leren duiken in België. Waarom en hoe, dat lees je verder in dit artikel over leren duiken in België.

Zit je soms ook met open mond van verwondering naar die onderwaterdocumentaires op National Geographic te kijken? Ik herinner me niet meer precies hoe oud ik was en welke documentaire het was maar ik denk dat het de video’s van Jean-Jacques Cousteau waren die me deden wegdromen van de onderwaterwereld en lieten dromen van te leren duiken. Dat heerlijke gevoel van onderwater te zweven en al de rest even te vergeten… priceless!

In 2001 haalde ik mijn eerste duikbrevet. Zes jaar later slaagde ik voor mijn instructeursexamen. Sindsdien maakte ik +1000 duiken, gaf ik honderden duikopleidingen en hielp ik bij tientallen instructeursopleidingen. Ik denk dat ik dus wel wat weet over ‘leren duiken’. Wil je graag leren duiken en heb je een vraag die hieronder nog niet beantwoord wordt? Geef me dan even een seintje en ik vul het lijstje verder aan met het antwoord op jouw vraag.

Ik wil leren duiken, welke opties zijn er?

Er zijn verschillende duikorganisaties en de keuze welke voor jou het beste is, is persoonlijk. De bekendste zijn PADI (Professional Association of Diving Instructors), Nelos (Nelos is de Belgische afdeling van CMAS – Confédération Mondiale des Activités Subaquatiques), VVW en SSI. Verder heb je ook nog een paar in België minder gekende organisaties die elk hun eigen accenten leggen zoals bv., NAUI, RAID,…

Wie online zoekt op Padi vs. Nelos komt allerlei verhitte discussies tegen. Ik snap heel de controverse niet goed. In se hebben duikers van beide organisaties dezelfde hobby. Mij ga je dus nooit horen zeggen dat het ene systeem beter is dan het andere. PADI was van het begin een commercieel verhaal terwijl CMAS voortkomt uit de duikers van de marine. Ik heb de indruk dat beide opleidingen hoe langer hoe meer op elkaar gelijken. In België hangt vaak ook een clubgevoel rond de PADI-duikscholen en CMAS biedt in het buitenland ook compactere cursussen aan. We willen allemaal hetzelfde: het water in en genieten van de onderwaterwereld.

Leren duiken in België: PADI

Zelf koos ik voor het wereldwijd erkende PADI-systeem bij Duikpunt Duikschool. Deze van oorsprong Amerikaanse duikorganisatie heeft duikscholen over de hele wereld, ook in België. Na je basisopleiding kan je er terecht voor vervolgopleidingen en specialisaties. Bovendien biedt PADI ook de mogelijkheid om professioneel aan de slag te gaan als duikinstructeur en dus van duiken je beroep te maken. Het PADI-systeem werkt met aparte cursussen: je volgt de cursus en als je aan de uitvoeringsvereisten voldoet, krijg je je brevet.

Diving is fun is het motto van PADI en ze doen er alles aan om de cursisten zo snel mogelijk in het water te krijgen. Conservatief en veilig duiken staat voorop. Je betaalt enkel je brevet en geen lidgeld. Je hebt, na je opleiding, wel een aparte duikverzekering nodig. In België bieden de meeste PADI-duikscholen ook clubduiken en clubactiviteiten aan maar je bent vrij om al dan niet lid te worden en aan de activiteiten deel te nemen. Bij Duikpunt-Duikschool hebben we een hechte open groep die, naast de wekelijkse duikuitstappen, regelmatig samen op weekend gaan, feestjes organiseren of op duikreis gaan.

Leren duiken in België: Nelos (CMAS)

Ook een CMAS-brevet is wereldwijd erkend. Het kan soms wel moeilijker zijn om in het buitenland een CMAS-school te vinden. In België zijn er meer Nelos-duikclubs dan PADI-duikscholen. Er ligt een grote nadruk op de wekelijkse lessen in het zwembad. Je bent misschien wat goedkoper uit maar het kan, afhankelijk van het aantal beginnende duikers in de club ook even duren voor je je eerste buitenwaterduik kan maken. Nelos werkt met het sterrensysteem van CMAS. Afhankelijk van het enthousiasme van de beschikbare vrijwillige instructeurs kan je vrij snel je 1* halen. Over het algemeen duurt het bij Nelos langer om naar een volgend brevet door te groeien. Bij Nelos moet je lid worden van de vereniging en betaal je jaarlijks lidgeld. Hier is een (beperkte) duikverzekering bij inbegrepen.

Waarom ik voor PADI koos

Ik studeerde in Gent toen ik besloot voor dat duikbrevet te gaan. Samen met een mede-student (hey Bert!) trok ik op een avond naar de zwembadtraining van de plaatselijke duikclub. De ontvangst was hartelijk maar het enthousiasme om 2 nieuwe duikers op te leiden droop er niet echt af: na een jaar zouden we misschien eens in buitenwater mogen gaan duiken. Bovendien viel het me op dat er amper vrouwen waren en de gemiddelde leeftijd toch eerder aan de hoge kant lag.

Ik zocht alternatieven. De verplichte wekelijkse sessie in het zwembad was een moeilijke. Ik had een wisselend lessenrooster en het veranderde wekelijks wanneer ik in Gent dan wel in Oostende was. Dan was er ook nog het financiële. Voor dat eerste brevet/eerste jaar zou ik amper minder betalen bij Nelos dan bij PADI. Bovendien was al snel duidelijk dat de PADI-duikschool erg flexibel was i.v.m. data voor de opleiding. Tel daarbij ook nog dat ik als jonge studente niet echt aansluiting vond bij de grijze macho’s van de bezochte club en mijn besluit was snel genomen.

Misschien nog belangrijker dan welk systeem je kiest, is dat je gaat voor een club die je ligt. Op het moment dat ik leerde duiken was er geen haar op mijn hoofd dat eraan dacht duikinstructeur te worden maar achteraf gezien ben ik erg blij dat ik voor PADI en dus de mogelijkheden om van duiken mijn (bij)beroep te maken, koos.

Waar kan je leren duiken?

Je kan natuurlijk leren duiken op vakantie maar ik ben er voorstander van om in België te leren duiken en heel je duikcursus in België te volgen. Als je hier kan duiken, kan je over heel de wereld duiken – bij wijze van spreken. Duiken is te plezant om enkel maar op reis te doen! Bovendien kan je, door ook in België en Nederland te duiken, je duikvaardigheden doorheen het jaar scherp houden.

Andere voordelen: je verliest geen kostbare vakantie aan de theorie- en zwembadlessen en de lessen zijn in je eigen taal.

Zowat elke stad heeft wel een duikclub. Google helpt je graag verder. Ik wil altijd wel eens rondhoren voor referenties in een bepaalde regio, mocht je twijfelen. Voor West-Vlaanderen kan ik Duikpunt Duikschool (jaja, schaamteloze reclame hier 😉 ) warm aanbevelen. Er zijn zwembadlessen op maandag, dinsdag en vrijdag. Op afspraak kan ook. En zelfs ‘en français‘. Duikpunt Duikschool organiseert regelmatig initiaties. Alle info op de website.

Leren duiken: het open water diver-brevet

Het eerste brevet bij PADI is het brevet van Open Water Diver. Daarmee mag je naar 18 meter diepte duiken. Het omvat 5 theorielessen (no worries – alles wordt behapbaar en eenvoudig uitgelegd en kan ook online), 5 zwembadlessen waar je onderwatervaardigheden aanleert en 4 buitenwaterduiken waarbij je die onderwatervaardigheden in de praktijk brengt. Na het afronden van een examen en de buitenwaterduiken, ontvang je je brevet.

Bij Duikpunt Duikschool krijg je eerst een uurtje theorieles, gevolgd door een uurtje zwembadles. De buitenwaterduiken worden meestal op 2 dagen ingepland waarbij je telkens 2 duiken maakt. In het buitenland kunnen de lessen op een paar dagen gebundeld zijn.

Na het open water diver brevet kan je voor het brevet van Advanced diver gaan. Dan leer je navigeren en krijg je een introductie in andere specialties. Met een Advanced diver brevet mag je tot -30 meter duiken. Krijg je maar geen genoeg van al dat duiken dan kan je Rescue diver of zelfs Divemaster worden. Naast deze brevetten kan je je ook specialiseren in bv onderwaterfotografie, wrakduiken of self reliant duiker worden.

Mijn tips voor beginnende duikers.

Is er bij ons iets te zien onderwater?

Als ik vertel dat ik ga duiken in de Noordzee of in de Oosterschelde krijg ik vaak verbaasde reacties. Mensen kunnen blijkbaar moeilijk geloven dat er ook in onze eigen wateren veel te zien is. Ja, je moet een beetje geluk hebben met de zichtbaarheid maar ik ga die duik op de Noordzee waarbij we 15-20 meter zicht hadden nooit vergeten! We doken op een duikboot die op een diepte van ongeveer 18 meter lag. Ik stak nog maar mijn hoofd onderwater en ik zag het wrak al liggen. Tijdens de duik in het filmpje was de zichtbaarheid iets minder maar toch geeft het nog steeds een goed beeld van hoe het onderwaterleven er op een wrak in de Noordzee uitziet.

De Oosterschelde en de Noordzee zijn enkel geschikt voor ervaren duikers. Waar ga je dan duiken als je in België leert duiken? Beginnende duikers gaan meestal in het Grevelingenmeer of in andere open water plassen (De Drie Vijvers, De Gavers, Blaarmeersen, Put van Ekeren,…) duiken maar ook hier kan je het onderwaterleven ontdekken. Ik schrijf later nog wel een iets over de leukste duikplekken en unieke onderwaterleven bij ons. En ja, de temperatuur en de zichtbaarheid kunnen tegenvallen maar zelfs dan nog is elke minuut onder water het meer dan waard!

Welk materiaal heb je nodig om te leren duiken en wat moet dat kosten?

Niet onbelangrijk natuurlijk. Ik ben beginnen duiken toen ik nog studeerde. Om maar te zeggen: goedkoop is het niet maar het is zeker betaalbaar. Duiken hoeft niet duurder te zijn dan een andere hobby en je gaat er zo ver in als je zelf wilt.

Kostprijs eerste duikbrevet

Laat ons even appelen met citroenen vergelijken: 
Voor het PADI Open Water diver-brevet reken je op 350-400 euro + cursusmateriaal. Wil je na je brevet gaan duiken, neem je best nog een duikverzekering (bij DAN ongeveer 60 euro per jaar/reisverzekering ingebrepen). Kies je voor het sterrensysteem van Nelos dan mag je rekenen op zo’n 325-375 euro voor 1*. Dat is 100-150 euro lidmaatschap/jaar (waar wel je verzekering inbegrepen is), 40 euro voor de cursus, 125 euro voor de homologatie en laat ons zeggen 80 euro voor de wekelijkse zwembadlessen (2 euro/week). Reken bij Nelos ook op de aankoop van het zogenaamde ABC-materiaal (bril, vinnen, lood).

Let wel: beide brevetten kan je eigenlijk niet vergelijken. Een 1*-duiker moet altijd met een ervaren duiker duiken en mag max. naar 15 meter. Een Open Water mag in principe met een andere Open Water duiker gaan duiken, in vergelijkbare omstandigheden als tijdens hun opleiding. De verantwoordelijkheid ligt bij de duikers zelf om hun kunnen in te schatten. Gaan duiken met een meer ervaren duiker is in het begin sowieso altijd aangeraden.

Op langere termijn betaal je bij PADI 60 euro per jaar voor je verzekering (bij DAN bv.). Bij Nelos betaal je jaarlijks100-150 euro voor je lidmaatschap+verzekering. De verdere brevetten bij Nelos worden wel steeds goedkoper, bij PADI blijft dit tussen de 200 en 450 euro. Als je later instructeur zou willen worden, brengt je hobby zelfs (een heel klein beetje) geld op maar laat dat niet je hoofdmotivatie zijn.

Kostprijs duikmateriaal

Tijdens je opleiding krijg je in principe al het nodige materiaal ter beschikking. Daarna kan je kiezen om materiaal te huren of stilaan zelf een duikuitrusting te kopen.

Persoonlijk zou ik eerst een duikbril en duikcomputer kopen. Een bril die niet goed zit, kan je duik om zeep helpen. Een eigen computer is, zeker op reis, ook een aanrader qua veiligheid. Daarna kan je investeren in een ontspannersetje en een jacket. De ontspanners vanuit een hygiënisch standpunt, het jacket omdat je dan na enkele duiken blindelings elke sluiting en clip weet zitten wat je zelfvertrouwen als duiker vooruit helpt. Daarna zou ik een lamp kopen. Ik raad beginners meestal aan een goede back-up lamp te kopen als eerste lamp. Lampen worden niet zo vaak verhuurd en de verhuurde lampen zijn helaas soms van mindere kwaliteit. Qua prijs valt een back-up lamp goed mee en het is geen verloren aankoop want je kan deze later ook effectief als back-up gebruiken. Daarna nog vinnen, een pak, een loodgordel en een fles en je bent er helemaal klaar voor.

Nieuw of tweedehands?

Je kan dit materiaal nieuw of tweedehands kopen. Het is dus moeilijk om hier een prijs op te plakken. Het hangt een beetje af van wat je wil en wat je wil uitgeven. Hou er ook rekening mee dat je je ontspanners elk jaar een servicebeurt moet geven. Ook de fles moet geregeld gekeurd worden. Nogmaals: je hoeft dit niet allemaal in een keer te kopen en kan dit spreiden. Ook tweedehands kan je vaak goede kopen doen. Het meeste duikmateriaal is ervoor gemaakt lange tijd mee te gaan, mits het steeds goed verzorgd en onderhouden wordt. Zo duik ik al bijna 20 jaar met mijn eerste paar buitenwatervinnen en heb ik ook mijn eerste ontspanners +1000 duiken en ruim 15 jaar gebruikt.

Duiken duikers met zuurstofflessen?

Nog deze uitsmijter: in de media spreken ze vaak over de zuurstofflessen van een duiker. Mijn haren komen ervan recht en mijn tenen krullen in alle richtingen als ik zoiets lees of hoor.

Duikers duiken met duikflessen of persluchtflessen. Daar zit meestal gewoon 21% zuurstof in – lucht zoals we dat boven water ook gewoon inademen. Soms duiken we met nitrox (met een beetje meer zuurstof in), maar dat is voer voor een ander artikel. Mochten duikers met 100% zuurstof duiken, zouden ze al snel in de problemen komen. Zuurstof op diepte wordt namelijk giftig!

Technische duikers kunnen met andere mengsels duiken met meer of minder zuurstof maar dan nog spreken we eigenlijk nooit over zuurstofflessen. Dus als je nog eens verkeerdelijk over zuurstofflessen hoort spreken, weet jij voortaan beter!

Pin for later: leren duiken in België