Foto: Olivier Messiaen
Elke duiker droomt van onvergetelijke ontmoetingen met het grotere onderwaterleven: schildpadden, haaien, zeezoogdieren,… Met een schildpad hadden we in Mozambique zo’n onvergetelijke ontmoeting. De schildpad zwom recht naar een van onze duikvrienden. Het is vooral de zwembeweging van D. die erop volgde die ons de slappe lach bezorgde, onderwater en de hele terugrit met de zodiac lang. Ook in Mozambique doken we bij walvishaaien. Adembenemende momenten! Bij de Brothers in Egypte lieten we ons op een vijftal meter diepte afdrijven tussen de haaien. Dat Longimanus-mannetje zwom ons nieuwsgierig tegemoet. Op Elphinstone zwommen plots dolfijnen rond me. Ik verwachtte haaien op die plek. En mijn brein legde niet meteen de juiste link. Even met mijn ogen knipperen en toen viel mijn frank. Die eerste aanblik met die eerste dolfijn. Niet zomaar in een zielig aquarium maar in hun eigen habitat. Onbetaalbaar! Stuk voor stuk memorabele momenten, hoogtepunten in mijn duiklogboek.
In een vorig leven werkte ik gedurende een kleine tien jaar met en tussen de zeehonden. Heel occasioneel doken we al eens tussen de residentiële dieren. De zeehonden zwommen weg van ons of negeerden ons gewoon. Om maar te zeggen: het nieuwe van een zeehond zien is er voor mij wat af. En toch… In Antarctica zat ik ruim een half uur op 4 meter van een Wedell zeehond. Ontelbare foto’s nam ik van het zeehondje dat van de zonnestralen genoot. Die 4 meter-regel is heilig in Antarctica. Je moet als bezoeker (zowel toeristen als wetenschappers) op vier meter afstand van de dieren blijven. Enkel op Port Lockroy geldt een uitzondering. Daar hebben pinguïns hun nest gebouwd, vlak naast de ingang van het unieke postkantoor. Aan de Belgische kust kan je gewone zeehonden spotten als ze aan het uitrusten zijn op het stand of op de golfbrekers. Ook die ene Noordzeeduik toen we een grijze zeehond spotten die een platvisje aan het eten was (hij speelde wat met zijn eten) staat in mijn geheugen gegrift. Ja, ook na al die jaren tussen de zeehonden. Want die dieren in het wild, in hun natuurlijke habitat mogen bewonderen, da’s puur geluk!
En vandaag mag ik daar een unieke ontmoeting aan toevoegen: duiken met zeehonden. ’t Is te zeggen, in de vrije natuur. Aan de Oesterdam bij Tholen duikt de afgelopen weken een grijze zeehond op. Lentekriebels. Duikkriebels. De duikplek kiezen was gemakkelijk. Met gemengde gevoelens weliswaar. Want moeten we dat wel? Duiken met die zeehond? Er circuleerden verhalen, filmpjes en foto’s van de zeehond die duikers gebeten had. En eigenlijk is het toch gewoon beter om die zeehond met rust te laten? Maar mijn nieuwsgierigheid won. Ik wou die zeehond met eigen ogen observeren. Observeren. Belangrijk woord. Helaas nemen niet alle duikers genoegen met dit onnoemelijk voorrecht.
We wilden net voor de tweede duik in het water gaan, toen de zeehond onverwacht terug opdook. Hij hing als een kegeltje in het water. Hij besloot een dutje te doen en zakte naar de bodem. Een achttal duikers hing rond hem en bewonderden het dier vanop een kleine afstand. Intiem kan je de ervaring dus niet echt noemen. Maar het dier leek zich niet te storen aan onze aanwezigheid en dat vond ik heel belangrijk. Wij zijn namelijk te gast bij hem. Niet omgekeerd. Helaas, na een halfuurtje kwamen er twee onderwaterfotografen bij die het slapende dier enkele tikjes gaven om het te wekken. Huh, leren alle duikers niet dat ze geen onderwaterleven mogen aanraken? Hoe zouden die duikers reageren als we hen op een onrespectvolle manier zouden wekken, midden in hun dut? Ik kan me daar serieus kwaad in maken. Zeehonden zijn van nature best wel nieuwsgierig. Maar of die zeehond echt geknuffeld moet worden? Ik denk het niet. Maar het is zoals iemand aan de kant vandaag zei: hij kan weg zwemmen als hij wil. Het intrigeert me wel. Heeft het dier als pup in een opvangcentrum gezeten? Er is geen merkteken te zien maar dat scheurt er soms uit of valt er af. Als er te veel duikers in het water zitten, kiest de zeehond andere oorden. Gelukkig maar, denk ik dan. Laat ons vooral niet vergeten dat het wilde dieren zijn die serieuze bijtwonden kunnen veroorzaken. Wees blij dat dit nieuwsgierig exemplaar ons dichtbij laat komen maar hou voldoende afstand. Geloof me, die grijze zeehonden hebben serieuze tanden en meer macht dan je je kan inbeelden.
