Van zodra het zeewater wat warmer wordt, hoor je in de media waarschuwingen voor de strandgangers. Niet alleen voor de kwallen maar ook voor de pieterman. Dit kleine venijnige visje heeft giftige stekels. Pietermannen verstoppen zich in het zand, in ondiep water, en achteloze pootjebaders trappen er per ongeluk op. Zeker bij laagwater is het risico hoger. Toen ik laatst ging garnaalkruien hadden we een paar pietermannen in ons net. Gelukkig hadden we het op tijd gezien want een steek van dit kleine visje doet ongelooflijk veel pijn.
De kleine pieterman
Een pieterman is een baarsachtige. De zandkleurige visjes kunnen 10 tot 18 cm lang worden. Ze komen voor in de Atlantische Oceaan, de Middellandse zee en de Noordzee. Ze houden vooral van wat warmer water. Door de giftige stekels op hun eerste rugvin, mogen pietermannen zich tot een van de giftigste dieren van Europa rekenen. Toch is een steek van de pieterman slechts zelden ook dodelijk voor de mens. Een steek kan wel erg pijnlijk zijn en zelfs weken aanhouden als je de wonde niet snel genoeg behandeld.
De grote pieterman leeft wat dieper in zee. Toen ik zee ging duiken, zag ik wel eens eentje. Vissers kunnen de grote pieterman ook vangen in hun netten. Bij het zeehengelen ving ik ooit eens een pieterman. Gelukkig was de schipper alert en hielp hij me het visje te bevrijden. Pieterman kan ook gegeten worden.
Wat doen bij een steek van de pieterman?
Gestoken door een pieterman? Geen paniek! Spoel de plaats waar je gestoken bent overvloedig met water zodat je zoveel mogelijk van het gif wegspoelt. Zorg dat je de gestoken plek zo snel mogelijk gedurende een 20-tal minuten in zo heet mogelijk water steekt. Let wel op dat je niet verbrandt! Door te verwarmen tot minstens 40°C breekt het giftige eiwit af en vermindert/verdwijnt de pijn. Dit kan eventueel ook door een haardroger op die plek te richten. Reageer je allergisch op de steek en/of zwelt het lichaamsdeel waarin je gestoken bent gigantisch op, dan kan je best een dokter raadplegen.
Je herkent een steek aan de 3 punten, veroorzaakt door de stekels. Een steek van de pieterman kan zo pijnlijk zijn dat je je misselijk voelt. De plek zal al gauw rood zien, brandend aanvoelen en een beetje zwellen. Je kan ook tintelingen voelen. Een pijnstiller zal de pijn verzachten. Tot slot, ben je nog in orde met je tetanusvaccinatie? Die is 10 jaar geldig. In de meeste middelbare scholen wordt dit vaccin nog eens herhaald bij de 16-jarige leerlingen. Tip: zet een reminder in je (digitale) agenda!
Heb jij al eens een pieterman gezien?
Pin for later
