We zetten onze reis in Centraal-Portugal verder en rijden naar Ilhavo waar het Vista Alegre complex gevestigd is. Vista Alegre is één van de meest prestigieuze merken van porselein in de wereld en het oudste nog bestaande Portugese merk van porselein. De site is erg uitgebreid en omvat naast de fabriek ook een museum, een winkel en zelfs een kerk.
De geschiedenis van Vista Alegre
In 1824 stichtte José Ferreira Pinto Basto deze porseleinfabriek. Het was destijds niet vanzelfsprekend om een fabriek te bouwen. Je had namelijk toestemming nodig van de koning. Niet alleen om een fabriek te mogen beginnen maar ook voor de uitvoerrechten. Een jaar later, toen ze kaolien gevonden hadden, begonnen ze met de productie van porselein.
In de beginjaren werkten ze van zonsopgang tot zonsondergang. De stichter vond het belangrijk dat de werknemers zich betrokken voelden. Na het werk was er een ruim aanbod van entertainment (theater, cinema,…) waar ze vrijwillig aan konden deelnemen. De werknemers voelden zich één grote familie. Om dit te bewerkstelligen zorgde de baas ook voor crèches en scholen. Het servies met de roze accenten op de foto hieronder was trouwens het servies van de crèche. Uiteraard in de eigen fabriek gefabriceerd!
Ook de kerk had een belangrijke plaats in de gemeenschap en werd bewust geïntegreerd.
Porseleinfabriek en museum
Op de site wordt nog steeds Vista Alegre-porselein gemaakt. Elke dag rollen duizenden kopjes en bordjes van de band. Maar de oude stookoven maakt nu deel uit van het museum. Je leert er hoe porselein gebakken wordt. Je kan de oven ook bezoeken. Heel speciaal om binnen in een porseleinoven te staan! Ik leerde dat porselein gemaakt is uit kaolien (een soort witte klei), kwarts en veldspaat (dit is een soort gesteente uit mineralen dat ze fijn verpulveren). Het wordt een eerste keer gebakken op 1400 graden, voor 40u. Ook de tweede fase duurt 40u en gebeurt in dezelfde oven maar dan worden de te bakken voorwerpen hoger geplaatst.
De eerste oven die je in het museum ziet werkte op kolen. Dit was vrij duur omdat de kolen ingevoerd moesten worden. Uiteindelijk bouwden ze een tweede oven die aangepast was om ook met hout te kunnen stoken. Om de fabriek rendabel te maken, kozen ze er voor om ook glazen voorwerpen te produceren. Ook de kerk (die je nu ook kan bezoeken) was een belangrijke deel van de Vista Alegre site.
Handgeschilderd
Het einde van het museumbezoek brengt je naar het schildersatelier. Hier zitten een tiental kunstenaars het porselein tussen de 2 bakbeurten te beschilderen. Ze werken in opperste concentratie. Het is ook hier waar de nieuwe modellen uitgedacht worden. Eén van de kunstenaressen was bezig met een studie voor de kerstbal van de nieuwe collectie (elk jaar brengen ze een nieuwe kerstbal uit). Ze was minutieus de dierenhoofden op de porseleinen kerstbal aan het overzetten. Ze vertelde dat ze ongeveer anderhalve dag bezig was voor één. Bij deze voorstudie komen zelfs biologen aan te pas zodat het echt waarheidsgetrouw zou zijn. Eens de voorstudie afgelopen is, gaat het nieuwe model in productie. Een kerstbal kostte tussen de 75 en 135 euro, per stuk.
Vista Alegre Hotel
Naast het museum, het atelier (waar je ook workshops kan volgen) en de kerk, kan je ook terecht in het nieuwe hotel. Het opende voorjaar 2016. Er is een ouder gedeelte en een nieuw deel. Ik was vooral fan van het nieuwe, minimalistische deel. De foto’s hierboven zijn van de suite in het nieuwe deel en het restaurant. Ook hier is een stukje Vista Alegre-verhaal te vinden. Op elke verdieping vind je een fase van het fabriceren van porselein.
Beneden zie je de mallen, eentje hoger vind je werk dat al een eerste keer de oven in ging en bovenaan staat het afgewerkte product.
Bezocht jij al eens een fabriek waar ze porselein maken? Ik vond het in elk geval interessant en kan het sindsdien niet laten om, in elk restaurant, de borden even om te draaien om te zien of ze eventueel van de Vista Alegre-fabriek komen 😉
Met dank aan Toerisme Portugal.
