Bloemenwinkeltjes met strandbloemen, zelfgemaakte bloemen uit crêpepapier. Het is een fenomeen dat enkel aan onze Belgische kust voorkomt. Niet in Noord-Frankrijk, niet in Zeeuws-Vlaanderen. Een stukje cultureel erfgoed dat in 2021 ook officieel erkend is als immaterieel erfgoed. Een collectief stukje jeugdherinneringen. Nostalgie ten top!
Op deze pagina vind je meer info over deze unieke traditie: wat zijn de benodigdheden en waar haal je die, een tutorial om verschillende soorten strandbloemen te maken, handige tips zodat je zelf de mooiste strandbloemen kan maken en hoe je ervoor kan zorgen dat je niet door de mand valt, een beetje uitleg over deze bijzondere traditie en met welke schelpen de kindjes betalen (want dit is anders afhankelijk van in welke badplaats je bent),…
Strandbloemen maken: wat heb je nodig?
Strandbloemen maken is weer helemaal in. Enkele zomers geleden leidde mijn zoektocht naar de benodigdheden langs de strandwinkeltjes op de dijk van Oostende telkens tot ‘nee, dat hebben we hier niet meer’. De laatste jaren lijkt het maken van strandbloemen aan een revival bezig en luidt het soms ‘helaas, uitverkocht’. Naast die strandwinkeltjes kan je ook eens gaan kijken bij papier-, speelgoedwinkels (zoals Dreamland, Fun, Hema en Action) en tuincentra (zoals Aveve) die iets van de benodigdheden in hun assortiment hebben. Ook via bol.com kan je aan het nodige geraken.
Materiaal om papieren strandbloemen te maken
- Crêpe papier in vrolijke kleurtjes en zeker ook in het groen
- (Groene) plantenstokjes
- IJzerdraad
- Een goede papierschaar
- Wattenbollen (of restjes crêpe papier)
- Eventueel ook een lijmstick en een pen
Je kan in plaats van ijzerdraad ook plakband gebruiken om het papier vast te zetten maar dit zal snel loskomen in het zand. Het gebruik van plakband lijkt geïntroduceerd te zijn door ‘binnenlanders’. Idem voor het gebruik van rietjes of barbecuestokjes i.p.v. de donkergroene plantenstokjes. Of – oh gruwel – servetten en vuurwerkcocktailprikkers. Doe het zo en je valt door de mand 😉 De truc bestaat erin creatief te zijn en toch het nostalgische van de traditie te bewaren.
Tutorial: zelf papieren strandbloemen maken
Goesting om zelf ook aan de slag te gaan met crêpe papier? Hier volgt een tutorial!
Het hartje van de bloem
Begin met het hartje van de bloem. Gebruik een restje crêpe papier, een klein vierkantje is genoeg.
Neem een wattenbol en hou het tegen de bovenkant van het stokje. Persoonlijk verkies ik propjes te maken van restjes crêpe papier i.p.v. wattenbolletjes te gebruiken. Leg vervolgens het vierkantje voor het bloemenhartje erover en zet de uiteindes vast met een stukje ijzerdraad.
De bloemen
Knip stroken van minstens 6 cm van het crêpe papier.
Knip er een model in (zie verder voor enkele voorbeelden ter inspiratie). Een beker of ander rond voorwerp kan handig zijn om gelijke bloemenblaadjes te tekenen.
Ik knip meestal door heel de rol crêpepapier. Je kan ook een strook uit het papier knippen maar mijn ervaring is dat dit met een beetje wind niet zo praktisch is. De rest van de rol hou ik samen met een wasknijper en gebruik ik later verder.
Neem nu de strook en rimpel dit rond het stokje tot je bloem volume genoeg heeft. Zorg dat je genoeg rimpelt zodat je een mooie, volle bloem bekomt. Neem daarvoor de strook telkens een beetje verder vast en duw het tot tegen het stokje. Zet vast met een stukje ijzerdraad.
Blaadjes en extra bloemen
Wie voor een wauw-effect wil gaan, kan aan de steel extra bloemetjes of blaadjes bevestigen.
Wil je extra bloemetjes aan de steel? Maak de bloemetjes dan zoals hierboven beschreven, alleen laat je het stokje weg. Vervang het eventueel door een stukje ijzerdraad waarvan je het ene uiteinde in een kleine bocht terug tegen het ijzerdraad legt om het hartje van de bloem rond te maken.
Ook blaadjes zijn een leuke extra. Vouw een stukje crêpe papier dubbel en teken er een blaadje op. Knip uit zodat je 2 groene blaadjes hebt. Leg er een stukje ijzerdraad tussen en kleef ze op elkaar. Kleef ze op elkaar en plak er een stukje ijzerdraad tussen.
Ook zonder ijzerdraad kan je er extra blaadjes aan toevoegen. Tegen het blad onderaan dan wat breder en laat een paar cm doorlopen. Leg de 2 blaadjes op elkaar en draai de steel van het blad een paar keer rond.
De afwerking: de steel
Nu nog de steel en je strandbloem is klaar!
Knip een dunne strook (ongeveer 2 cm) van het groene crêpe papier. Begin bovenaan en zorg dat je de stukjes ijzerdraad goed verstopt met het groene crêpepapier. Draai crêpepapier rond de plantenstok, zoals je een verband zou aanleggen, tot je helemaal beneden (laat de onderste cm onbedekt) bent. Ook hier weer vastmaken met een ijzerdraadje en klaar voor de verkoop!
Verschillende soorten strandbloemen die je kan maken
Je knipt telkens stroken van zo’n 6 à 7 cm. Wil je grotere bloemen, knip dan bredere stroken. Afhankelijk van hoe je deze stroken bijknipt, krijg je een verschillend resultaat. De foto’s hieronder tonen een aantal soorten strandbloemen. Ik ben alvast benieuwd naar jouw ontwerpen. Laat je creativiteit de vrije loop!
Video: zo maak je zelf strandbloemen
Voor Toerisme Oostende mocht ik deze tutorial filmen.
Enkel aan de Belgische kust
Nog steeds duiken de papieren bloemenwinkeltjes op in zowat elke Belgische badstad. Het is vaak een familiebedrijf. Mama, grote zus, tante en oma (mannen, laat jullie niet kennen hé, jullie kunnen dit ook! Hoe komt het dat ik jullie dit zo weinig zie doen?) zitten aan de strandcabine de voorraad strandbloemen te maken. Eens de kinderen wat groter zijn, groeit de interesse om ook zelf strandbloemen te maken. Zo wordt de traditie van generatie op generatie doorgegeven. Zelf leerde ik de kneepjes van het vak van mijn tante zaliger. Op mijn beurt leerde ik de techniek aan mijn metekindjes en de kindjes van de strandburen aan.
Heerlijk om al die kleurrijke bloemenwinkeltjes op het strand te zien! Het inrichten van het bloemenwinkeltje gebeurt met veel passie. Een grote berg zand stelt de etalage voor, vaak versierd met schelpen. Op een Sint-jakobsschelp noteren de jonge bloemisten de ‘prijs’ van de bloemen en ook een ‘Open’/’Gesloten’-bordje mag niet ontbreken. Het is een traditie die ook de sociale vaardigheden van de kinderen aanscherpt: ze leren nieuwe vriendjes kennen, leren onderhandelen,…
Niemand weet waar de traditie precies vandaan komt. Vast staat dat het al zeker 100 jaar gebeurt. Sinds 2021 zijn de strandbloemen aan de Belgische kust erkend als immaterieel erfgoed.
Betalen met schelpjes
Betalen doe je met schelpjes. Welke schelpjes hangt een beetje van de badstad af. Overal geldt wel dat schelpen waar een stukje af is, niet meetellen. Over het algemeen betaal je aan de Westkust met zaagjes en aan de Oostkust met handjes. Plaatselijke afwijkingen kunnen.
Vroeger betaalden we in Middelkerke enkel met zaagjes of ‘couteaukes’. Die zaagjes waren niet makkelijk te vinden en dus een perfect betaalmiddel. In Oostende betaal je met handjes: een enkele hand of een dubbele hand gevuld met schelpen.
Grote schelpen als mosselen, oesters of messen (zwaardschedes) mogen niet. Slimmeriken sleuren hun kleine broertje of zusje mee en laten hen, met hun kleine handjes, betalen voor de strandbloemen.
Slimme tip voor het einde van de zomervakantie
Nog een anekdote om af te sluiten. Mijn moeder had in haar kinderjaren een succesvolle bloemenwinkel op het strand. Oma maakte de mooiste strandbloemen en er werd veel geld schelpen betaald voor de creaties uit papier. De laatste dag van de zomervakantie kocht een jongen haar hele winkeltje leeg. Mama blij want ze had emmers vol schelpen verzameld. Helaas… ze kon of mocht die schelpen niet bijhouden tot volgend jaar en moest de emmers ’s avonds op het strand met pijn in het hart legen. Het jaar erop zorgde ze dat ze de laatste dag van de vakantie zelf bloemetjes ging kopen 😉
Boeken over papieren bloemen maken
Heb jij nog leuke anekdotes over deze strandbloemen? Of wil je jouw mooiste creaties graag showen? Ik ben benieuwd! Deel ze op sociale media met #strandbloemen.
Pin for later
Vond je dit artikel handig? Vergeet het dan niet te pinnen zodat je het later makkelijk terug vindt. Fijn ook als je het even deelt op Facebook om zo je vrienden te inspireren voor de mooiste strandbloemen!
Oorspronkelijk artikel: april 2014
Update: april 2021
Te gek! Vond dat altijd al zo’n intrigerend fenomeen maar heb nooit geweten hoe dat nou echt in elkaar zat. Waarschijnlijk omdat ik nooit echt zomervakanties aan de kust heb doorgebracht. Fijn om dat uit te klaren! (Wel een beetje teleurgesteld dat het blijkbaar de moeders zijn die de bloemen maken, en niet de kindjes zelf)
Wees gerust. Vele grootmoeders leren hun kleinkinderen nog steeds de bloemen te maken! En trouwens smorgens eerst schelpen te gaan zoeken ook….👍🍀
Ik hoor daar zoveel over maar ik heb nog nooit zo’n papierenbloemenwinkeltje gezien eigenlijk. Eens meer in het pitje zomer gaan is de boodschap duidelijk..
Zeker proberen!
Ik vraag me af hoe het zit als het gaat regenen. Crêpepapier kan niet tegen water uiteindelijk.
Hoi Hannie, als het regent kan het inderdaad niet.